Türk milleti Tanzimat’tan beri batı ve teknolojisi karşısındaki geri kalışına nice çözümler aramış ve hala da aramaya devam etmektedir. Mühim olan doğru tespitleri yakalayıp ona göre hareket edebilmektir.
Doğru kararlar üzerinde ve sıhhatli teşhisten netice alınır. ” bir tohum toprağa ekilir ekilmez, yeşermez” zaman ister.
“ Kendi kendine terkedilmiş yalnız kendi derdine düşmüş, sahipsiz, rehbersiz, başıboş bir cemiyet içinde arayıcı, isteyici ve hakikate susamış olan insana, kırılmayan bir azim, bir cehd, çaba ve sönmez bir aşk ile kendisine de insanlık âlemine de vazifelerini ifa eden hem teselli hem gaye olmalıdır.”s.254
“Kurtuluşun mutlaka geçmişten feyz almakta ve mazinin bakıyye, birikim ve tortusunu halin, bugünün hamuruna maya edip yeniden yoğurmakta görmek lazımdır. Türkiye Türklüğü milli ve tarihi çizgisi üstünde yeni baştan inşa edilecek ve eskiden olduğu gibi okumuşu da okumamışa da hitap edecek bir kültürün kolu kanadı altında kendini bulabilir.” s.275
Türk milletinin karanlığını aydınlatmak gerekir. Münevver, aydın damgasını taşıyan kütlelere bir müşterek, milli kültür rehberlik etmediği için, zulmet ve gaflette kalmış bulunan her zümre, kendi başına bir yol seçip bu karanlık içinde el ve ayak yordamıyla bocalamaktadır.
Bu söylemesi kolay icraatı zor girişimin en mühim anahtarlarından biri elbette eğitimdir ve eğitimde bağımsızlıktır.
“Memleketin en mühim en hayati davası gençliği tarih, dil, din, örf, ahlak ve topyekun milli ve sosyal şuurun tersine aleyhimize semere verecek kasıtlı bir eğitim politikasıyla yetiştirmiş olmamızdır”.s.362
Fertler gibi cemiyetlerin ve milletlerinde sağlık ve hastalık devirleri olduğundan, bu illetin de hükmünü icra etmesi bir tabiat kanunudur. İdraklere, tefekküre musallat olmuş hiçbir hastalığın da ebediyen hüküm sürmesi düşünülemez. Bu hastalığı da bertaraf edecek yeni bir fikrin ortaya çıkması lazımdır. s.259
Bu yeni fikir ve düşünüş, ilimle kol kola olarak fakat kendine has kültür sanat ve iman anlayışıyla birlikte gerçekleşebilecektir.
