Günümüze ulaşmış bazı inançlardan eski Türk dini olarak da bilinen fakat ondan ayrı kendine has özelikler barındıran, şamanlık denilen inanç sistemin günümüzdeki karşılık ve özelliklerinin ilk devirlerdeki gibi olmadığını düşünmekteyiz. Günümüzde çok fazla abartılmış, dünyanın pek çok yerinde görülen inanç sistemi ise acayip ve garip görünümüyle bambaşka olup, eskiyle uyuşmayan yeni yeni şekiller almıştır.
Türk dünyasında Şaman yalnızca mensup olduğu boy ve soya aittir onlara yardımcı olur, evrensel değildir, tüm insanlığı korumaz. Bu durum tarihte çeşitli milletlerde, mesela Yahudilerde de görülür. “Dar bir sahada yaşayan küçük boyların dünya görüşleri ve dini telakkileriyle büyük göçebe hakanlıklar kuran ulusun dünya görüşü ile dini telakkilerinin aynı seviyede olmasına zaten imkân yoktur. ”() Her bölgenin şamanlığı farklı özellikler barındırmaktadır. Türkler çok geniş bir sahaya yayılmaları sebebiyle inançlarında farklılıklar olması da mümkündür. Bu durum Tanrı fikri için de geçerlidir. Şamanlıkta eski dini ve mitolojik unsurlar yeni bir şekilde aktarılmıştır. Kam kendinden önceki Gök Tanrı ve Ecdat-Atalar inançları, yer kültüyle bütünleşmiş, onları yeniden düzenleyip, şartlara ve çağına uygun hale getirmiştir. Şaman, Kam gibi isimlerle anlamlandırılan kişiye büyücü yani olağanüstü işlerle uğraşan kimse, otacı yani iyileştirici-şifacı ve teskin edicilik vasfı bulunan hekim veya din adamı olarak çeşitli sıfatlar yüklenmiştir. Bu kadar farklı özellikleri kendinde barından tarihi şahsiyet zor bulunsa gerekir.
Şaman-Kam, toplumda mevcut ve yerleşmiş inançların temsilcisi, destekçisi, sorunların çözücüsü olduğu için, bu inanç sisteminin en önemli yapı taşı olduğuna göre ve inançlar dini meydana getirdiği için de, yalnızca şifacı olarak değerlendirilemez. Şamanlıkta, keramet, olağan üstü olayların gerçek olması önemli değildir, çünkü bu olgular sosyal düzenin temini ve belirli birlikteliğin oluşmasını sağlar. Dolayısıyla izlerini tamamen olmasa bile kısmi olarak ileriki zamanlara taşımasını bilir.
