2023 yılı ihracatımız 255,8 milyar dolar olurken ithalatımız 361,8 milyar dolar oldu. 100 milyar doları aşkın bir dış ticaret açığımız var. İhracatımızın ithalatı karşılama oranı %70’lerde.
Türkiye'nin en önemli ihracat ürünleri otomotiv, hazır giyim ve tekstil, beyaz eşya, tarım ve gıda ürünleri, en önemli ithalat ürünleri ise doğalgaz ve petrol, otomotiv ve elektronik aletler…
Dış ticaret açığı sıkıntımızda iki sınıf öne çıkıyor: enerji ve elektronik aletler.
Enerji konusu şüphesiz en başta coğrafi zenginliklerle alakalı bir mesele. Bununla beraber teknolojinin kullanımıyla denizlerden, akarsulardan, güneşten ve nükleer santrallerden faydalanmak mümkün. Türkiye özellikle rüzgar enerji sistemlerinde Avrupa’da son on yılda en büyük adamları atan ülke olarak ilk 5’e girmeyi başarmış durumda. Nükleer çalışmaları da bir yandan devam ediyor. Diğer yenilenebilir enerji çalışmalarının yanında denizlerde doğal kaynak arama faaliyetleri de sürdürülmekte.
Etkili olan diğer ithal sınıfı ürünleri ise çok daha detaylı üzerinde durulması gereken bir öneme sahip. Elektronik aletler içerisinden akıllı telefonlar, bilgisayarlar vb. ürünler son derece önemli. Dünya çapında marka olmuş büyük üreticilerin oluşturduğu kartel tam anlamıyla tüm insanlığı esir almış durumda.
Peki, tablo böyleyken ne yapmalı?
İhracatımızın kilogram birim değeri bu sene % 8,8'lik yükselişle 1,6 dolara çıkmış durumda.
Otomotiv, enerji, telekomünikasyon, bilişim sistemleri ve teknolojileri, savunma, elektronik, sağlık, çevre, inovasyon, yeniden dönüşüm ve güvenlik alanlarındaki ürünleri kapsayan yüksek teknoloji ürünlerimizin, 9 milyar 130 milyon dolarla ihracatımızdaki payı %3,5’larda. Ağırlıklı olarak da savunma sanayisi ürünlerinden oluşan bir ürün sepetimiz var. Bu alanda hız kesmeden güç kazanmaya devam ediyoruz.
Orta-yüksek teknolojili ürünlerde ise 88 milyar dolarla %34,5’lardayız.
Bu alandaki faaliyetlerimiz gelişmekte olan tüm dünya ülkeleri tarafından da gerçekleştirildiğinden bizim için teknoloji desteği ile sınıf atlama açısından son derece önemli. Binlerce ürünü kapsayan bir yelpazedeki orta-yüksek teknoloji ürünleri yeterli ARGE kaynaklarının var olmasıyla özelleştirilebilen, ayrıştırılabilen ve markalaşmanın yanında devlet desteği ile ciddi pazarlar oluşturabilen metalar…
İşte bu alanlara yüklenmemiz lazım.
Bunun için de iyi eğitim veren üniversitelere, başta mühendislik alanlarından olmak üzere başarılı mezunlara, ciddi ARGE bütçelerine ve devletin son derece ince eleyip sık dokuyarak sağladığı, bunun yanında sıkı verimlilik denetimlerinde geçirdiği yardımlarına ihtiyacımız var.
Eğer yüksek ve orta-yüksek teknolojilerimizde verimlilik oluşturabilir, ürünlerimizi markalaştırabilir, adet-hacim artırarak değil marka değeri artışlarıyla ihracatımızı artırabilirsek ve bu plan çerçevesinde kilo başı değerimizi kısa vadede 2 dolar çıkarabilirsek dış ticaret açığındaki tablo 10 yıllık bir zaman aralığında ciddi anlamda değişebilir.
Bu değişim de ekonomimize kronikleşmiş sorunlarını çözmede büyük avantajlar sağlayabilir.
Neden olmasın?
Sürümden hacimden değil, eşsiz deneyimler sunan rekabetçi, dünya çapında markalaşmış ürünlerden kazanalım…
