Aramızda kahve tüketmeyen var mı? Bu soruya az kişinin “evet” cevabı vereceğini düşünüyorum.Dolayısı ile kahve tüketimini sizin için detaylı anlatıcağım.
Kahve dünyada en çok tüketilen içecekler arasında yer almaktadır. Sağlık üzerine etkilerini özellikle kahve bileşikleri olan kafein, diterpen alkoller ve klorojenik asit aracılığı ile gerçekleştirmektedir. Geçmişte yapılan epidemiyolojik çalışmalarda kahve ve kafein tüketiminin potansiyel olarak sağlığı olumsuz yönde etkilediği düşünülse de, son zamanlarda yapılan araştırma sonuçlarında kahve tüketiminin bazı kronik hastalıkların riskini azaltmada etkili olabiliceği düşünülmektedir.
Kahve çekirdeklerinin kavrulması ve demlenmesi ile elde edilen kahve, dünyada en çok tüketilen içecekler arasındadır.Kahve; karbonhidratlar, lipitler, azotlu bileşikler, vitaminler, mineraller, alkoloidler ve fenolik bileşiklerin de dahil olduğu binden fazla kimyasal bileşik içeren kompleks bir içecektir.
Kafein nedir ?
Kahve çekirdekleri içerisinde doğal olarak bulunan bir alkaloid olan kafein kahve bileşikleri içerisinde en çok araştırılan maddedir. Kafeinin yarı ömrü yaklaşık olarak 4-6 saattir. Kafeinin neredeyse tamamı hızlı bir şekilde mide ve ince bağırsaktan emilerek beyin de dâhil olmak üzere vücuttaki tüm dokulara dağıtılıp, ilk olarak karaciğerde metabolize olmaktadır.Kahvede bulunan kafein miktarı; kahvenin türüne, kavrulma derecesine, pişirme yöntemine göre farklılık gösterebilmektedir.
Kahvenin sağlığa faydaları
Tip 2 diyabet riskini azaltır
Toplumun büyük çoğunluğu sağlıksız besleniyor ve sağlıksız beslenmenin sonucu kilo artışı ve insülin direnci kaçınılmaz oluyor.Geçmiş senelere göre çok daha fazla tip-2 diyabet hastası var. Kahve içmek ise insülin direncini azaltma konusunda yardımcı olabilir. Kahve insülin direnci ile savaşırken aynı zamanda kan şekeri seviyelerini arttırır. Dolayısıyla kahve içerken aşırıya kaçmamalısınız.Yapılan bir meta analiz (500.000’den fazla kişi incelenmiş) günde bir bardak kahve tüketiminin tip-2 diyabet riskini %7 azalttığını gösteriyor.
Alzheimer riskini azaltır.
Kahvenin beyin üzerindeki hormonal düzeni değiştirmesi , kan akışını hızlandırması ve hücre koruyucu etkileri ile Alzheimer ve Parkinson hastalığının riskini azaltabilir.Yapılan çalışmalar düzenli kahve tüketiminin alzheimer hastalığına yakalanma oranlarının %60 daha düşük olduğunu göstermektedir.
Parkinson hastalığına karşı korur.
Parkinson hastalığı beyinde dopamin denilen hormonun üretimini yapan hücrelerin zayıflamasından ve ölmesinden kaynaklanır. Kafein alımı beyinde dopamin salgılanmasını
artırmakta ve bu sayede parkinson hastalığından koruduğu düşünülüyor.Düzenli olarak kahve tüketmenin %30-65 oranından parkinson hastalığı riskini düşürüyor.
Kahve zihni açar ve enerji düzeyini artırır.
Kahve içerisinde bulunan kafein en güçlü uyarıcılardan biridir.Kahve tüketimi ardından kana geçen kafein, beyninize ulaşarak adrenalin ve nöradrenalin salınımını uyarır. Bu durum, heyecanlandığınızda olan şey ile tamamen aynı şekilde hareket etmenizi sağlar. Atik olursunuz, harekete geçmeye hazır hissedersiniz ve zihniniz açılır.Yapılan araştırmalar dikkat , hafıza ve refleks gibi reaksiyonlarda önemli artışlar olduğunu göstermektedir.
Kahve yağ yakımını sağlar.
Yapılan çalışmalar kahvenin egzersiz ile birlikte yağ yakma %3-10 oranında artırabileceğini göstermektedir. Bu etkilerini beyinden salgınan hormonlarla hücrelerde oluşan lipoliz olarak adlandırılır. Yapılan çalışmalar kahve içilmesi ile birlikte enerji düzeyinde %15 artış gösterilmektedir.
Egzersiz performansı artırır.
Kahvenin bu özelliği ; kan akışını hızlandırması , yağ asitlerini parçalanarak kan akışına karışması ve kas ağrısını azaltması özelliği ile sağlanmaktadır.Yapılan çalışmalar egzersizden 30-45 dakika öncesi kahvenin antrenman performansını %15 arttırdığını göstermektedir.
Kahve yüksek oranda antioksidan içerir.
İçerdiği antioksidanlar sayesinde hücre hasarını önleyip uzun yaşamayı destekler.
Kahve içeriğinde Magnezyum , Manganez , Demir , B2 , B3, B5 ,Potasyum içerir.
Karaciğer kanserine yakalanma riskini %40’a kadar düşürebilir.
Bir çok çalışma karaciğeri koruduğunu göstermektedir.yapılan araştırmalarda ,günde 4 fincan kahve karaciğer sirozunu %80 azalttığını göstermektedir.
Kahvenin ömür üzerine olumlu etkisi vardır.
Düzenli olarak kahve içmenin ömür beklentisini anlamlı bir şekilde arttırdığını göstermektedir.
Kahvenin sağlığa zararları
Kaygı ve panik bozukluğuna neden olabilir.
Kahve tüketimi bedenimizi ve beynimizi uyarır.Bu durum birçok kişi için güvenlidir. Fakat bazı kişiler kaygı ve panik bozukluğuna yatkındır.Özellikle gece geç saatlerde ve sürekli kahve tüketimi kaygı problemi yaratabilir.
Uyku bozukluğu yapabilir
Çarpıntı yapabilir.
Bağımlılık oluşturur.
Uyarıcı maddeler bağımlılık oluşturabilir ve kafein beyni uyarır.Kahve tüketimini sürekli bir şekilde devam ettirirseniz bu uyarıcı his bağımlılık oluşturur ve kendinizi mutlu etmeniz için daha fazla kahve içmeniz gerekir.Eğer bu isteğe karşılık vermez ve kahve tüketmezseniz kendinizi halsiz, yorgun ve mutsuz hissedebilirsiniz.
Tansiyonu yükseltebilir.
Kahve tüketimi ise az bile olsa tansiyon artışı oluşturur. Bu etki özellikle tansiyon hastalığı tanısı olanlar için önemlidir. Çünkü zaten yüksek olan ve ilaç ile kontrol edilen tansiyonun kahve tüketimi ile artışı bedene zarar verebilir.Bu nedenle yüksek tansiyon riski olanların, tansiyon ilacı kullananların ve daha önce yüksek tansiyona bağlı kanama geçirmiş olan kişilerin kahve tüketimini sınırlaması şart.
Ellerde titreme yapabilir.
Kahve tüketimi ve miktarı.
DSÖ önerdiği günlük maksimum kafein miktarı 400 mg. Bir fincan türk kahvesinde 60 mg kafein içerir. Bir bardak (150 ml ) filtre kahve ise 150 mg kafein içerir.
Önerilerim
Kahvenize şeker, tatlandırıcı, krema ve süt eklemeyin.Bu şekilde daha az kalori almış oluruz. Eğer kahvenizin tadını yumuşatmak istiyorsanız hindistan cevizi yağı ekleyebilirsiniz. Hindistan cevizi yağı kahve piştikten sonra eklenmelidir.
Hazır kahveleri almayın. Bu kahvelerin üretiminde çok fazla tarım ilacı ve zararlı maddeler kullanılır. En iyi kahve organik kahve taneleridir.
Aç karnına kahve içmeyin. Çünkü aç karnına kahve içmek kan şekerinizi düşürebilir.
