Ülkemizde ilk ve tek Kağıt Mühendisi olan ve Kağıt Fabrikasını kuran Mehmet Ali KAĞITÇI Bey, 1899 yılında Heybeliada’da doğmuş, ilk ve Ortaokulu burada bitirdikten sonra İstanbul Erkek Lisesinden mezun olarak Dar-Ül Fünun ( İstanbul Üniversitesi ) Fen Fakültesin 1922 yılında Kimyager olarak öğrenimini tamamlamıştır. Aynı zamanda Mineraloji ve Matematik Jeneral Sertifikalarını da almıştır. Kimya Enstitüsünde asistanlık ve bahriye Mektebinde Kimya Öğretmenliği yapmıştır. Almanya’ya giderek Hannover Üniversitesinde okurken diğer yandan da Hannover Kağıt Fabrikası’nda işçilik yapmıştır. Mezun olunca Fransa’ya giderek Lyon ve Merz’de işçi olarak çalışırken Grenobel Üniversitesi Fen Fakültesi Kağıtçılık Bölümünden birincilikle mezun olmuştur. Bu başarısı üzerine bir Fransız Kağıt Şirketi iş teklifi eder ama Mehmet Ali Bey:” Türkiye Cumhuriyeti’nin bana ihtiyacı var.” diyerek teklifi kabul etmez.
Türkiye’ye dönünce bir yandan yöneticilerimizi uyarmak için makale ve kitaplar yazarken diğer taraftan da kağıt fabrikası kurmak için görüşmelere başlar. Yabancıların çıkardığı gazetelerde ve dar görüşlü çevrelerde aleyhte propagandaya başlarlar, o günlerde Mehmet Ali Bey’in , İstanbul Üniversitesinde bu konuda verdiği bir konferansa katılanlar arasında Tekel İdaresi yetkilileri ile yabancı firmalar ve Merkezi Avrupa Kağıtçılar Birliği Acentesi ve meşhur Kibrit kralı Ivar KREUGER de bulunmaktadır. Bu yabancı kişi ve firmalar ülkemizde kağıt fabrikasının kurulmasını engellemek için faaliyet gösteriyorlardı. Bu yabancı firmalar kendisine: “ Gel bizimle çalış, çok büyük paralar verelim, istediğin laboratuarı açalım, gerekirse kağıt fabrikasında hisse verelim.” derler ama Mehmet Ali Bey bu teklifleri kabul etmez. İtalya Diktatörü Benito Mussolini o günlerde ülkemizin aleyhinde bir konuşma yapar: “ Ecdadımızdan, eski Romalılardan kalan hazineler, zengin hammadde kaynakları üzerinde, Türkler keçi çobanlığı ile vakit geçiriyorlar. Fakir duruma düşüp yardım istiyorlar. Oraları bize bırakmadınız da ne oldu?” Bu konuşma Mehmet Ali Bey’i çok üzmüştür.
1929 yılında Mehmet Ali Bey’in ısrarlı teklifleri ile Tekel Genel Müdürü projeyi sahiplenir, günde 20 ton kağıt üretilecek kağıt fabrikası yapımı için ihale açar, T.B.M.M. Mehmet Ali Bey’e Meclis’te konuşturur, ikna olurlar. İhaleye karar verilir ama son anda ihale iptal edilir. “ Kağıt Fabrikası çarsak kar edemeyiz, yanlış bir ekonomik hamle olur, kağıdı ithal edersek gümrük vergisi alıyoruz, kendimiz yaparsak bundan mahrum kalacağız.” diye söylenti çıkarılınca Atatürk:” Cumhuriyetin kuracağı bir fabrikanın zarar etmesi kötü örnek olur.” diyerek ihale iptal edilir. 1933 yılında Uluslararası Londra Para ve İktisat Kongresine 66 ülke delegesi katılmıştır. Alman delege Posse kürsüde şunları söyler: “ hammadde açısından zengin olan Türkiye gibi ülkeler var. Bunların kendi sanayilerini kurmalarına izin verilmemelidir. Bizlerin hegemonyası altında kalmalı, o nedenle sanayileşmeleri engellenmelidir, Türkiye’nin sanayileşmesi bizleri tedirgin ediyor.” Bu toplantıya katılan delegemiz İş Bankası Genel Müdürü Celal BAYAR yurda dönüşte bu konuşmaların hepsini Atatürk’e anlatınca kağıt fabrikası kuruluşunun kimler tarafından engellendiğini anlamış oldular.
Ertesi gün İktisat Vekili Mustafa şeref Bey görevden alınıp yerine Celal BAYAR getirildi, 1933 yılında Sümerbank kurulur, Birinci beş Yıllık Kalkınma Planında sanayileşmeye önem verilmesi kararlaştırıldı. Devlet öncülüğünde özel sektörden de faydalanılarak kimya, demir, kükürt, sünger, pamuklu- yün kumaş, kağıt ve şeker sanayi kurulacaktı. İlk kağıt fabrikasının İzmit’te Sümerbank tarafından yapılmasına kakar verilir ve fabrikanın yapımını Mehmet Ali Bey’in bilgi ve projeleriyle Sümerbank üstlenir ve ilk kağıt 18 Nisan 1936 tarihinde üretilir. ( DEVAM EDECEKTİR)
