Yapmayacağı halde, yalan olarak söz vermek haramdır. Bu şekilde sözünde durmamak da günah olur. Yapmamak niyetiyle söz verdiği halde, sonradan, verdiği sözde durursa, yalancılık günahı affolmuş olur. Hadis-i şerifte, (Sözünde durmamak münafıklık alametidir) buyuruldu. (İbni Neccar)
Sözünde durmaya gücü yetmezse, münafıklık alameti olmaz.
Kendisine mal, söz veya sır emanet olunan kimsenin bunlara hıyanet etmesi, münafıklık olur. Sözünde durmaya çalışmalıdır. Âyet-i kerimede mealen buyuruldu ki:
(Allah, [sözleşmeleri bozmaktan] sakınanları sever.) [Tevbe 7]
Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Vaat, söz vermek borçtur. Sözünde durmayana yazıklar olsun.) [Deylemi]
Sözünde durmak önemli bir haslettir. Bu hususta birçok atasözü vardır. Birkaçı şöyledir:
Hayvan yularından, insan sözünden tutulur.
Er olan sözünde durur.
Allah bir, söz bir.
Söz namustur.
Söz verme, verdinse dönme!
Söz ağızdan çıkar.
Sözünün eri ol!
Tükürdüğünü yalamak [verdiği sözden dönmek] yiğide yakışmaz.
Kur’an-ı kerimde, sözünde duranlar övülmekte, sözünün eri denilmektedir.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Dört şey münafıklık alametidir: Emanet olunana hıyanet etmek, yalan söylemek, vaadini bozmak, sözünde durmamak.) [İ. Neccar]
Sözünde durmak
Sual: Bir yere giderken, bir arkadaşa, (Bizim evin ihtiyaçlarıyla ilgilenebilirsen iyi olur) diyoruz, o da kabul ediyor, ama hiç ilgilenmediği meydana çıkıyor. Söz verdiği hâlde böyle yapması uygun mu?
CEVAP
Söz verince, bir mazeret olmadıkça, onu yerine getirmeli. Bir hadis-i şerif meali:
(Savaşa giden erkeklerin hanımları, savaşa gitmeyen erkeklere, kendi anneleri gibi haramdır. Bir erkek, mücahitlerden birinin ailesine bakmayı üzerine alır da, hıyanet ederse, kıyamette, o mücahit asker, bu kimseden hakkının tamamını alır.) [Müslim, Nesai]
Ama yapmak isteyip de yapamamışsa, bir mazereti çıkmışsa, o zaman sakıncası olmaz.
Sözünde durmak
Sual: Bir talebeye, (Okulu bitirirsen, sana bir kitap hediye edeceğim) dedim. Bitirince vermem gerekir mi?
CEVAP
Söz vermek borçlu olmak değilse de, bir mazeret yoksa, sözünde durmak lazımdır. Çünkü mazeretsiz sözünde durmamak münafıklık alametidir
Şunu unutmayalım ki yalan yere söz vermek, Allahu Zülcelal'in gazabına sebep olan çirkin bir sıfattır. İyi bilmemiz lazımdır ki insanlar bize güvenir ve verdiğimiz sözlere inanırlarsa bunun karşılığı olarak Allahu Zülcelâl de bize emin bir kimse olmayı nasip edeceği gibi ahirette de büyük mükâfatlar verecektir.