Çocukluğumda evlerin birçoğunda çeşme yoktu, su ihtiyacımızı ya sokak başlarında bulunan sebillerden( hayrat çeşmelerden) veya bazı komşularımızın bahçelerinde bulunan kuyulardan temin ederdik. Hatta bazen çamaşır yıkamak için ırmaktan teneke veya güğüm ile su taşırdık, evimizde su küpü vardı, küpü devamlı olarak su ile doldururduk. Mahallemizde 6-7 tane hayrat çeşme olduğunu hatırlıyorum.  O yıllar ülkemizin yokluk yılları idi, su sadece insanlar için değil hayvanlar ve bitkiler için de zorunlu bir ihtiyaçtır, toplumlar tarih boyunca suyun bulunduğu yerlerde ikamet etmişlerdir.

       Su, kutsal bir varlıktır, su ikram eden kişilere “ su gibi aziz ol.”  diye dua edilir. Ecdadımız her gittiği ve yaşadığı yerlerde her şeyden önce hayrat çeşme yapmışlar ve bu alanda binlerce çeşme yaparak vakıf kurmuşlardır. Cami, medrese, mescid, kervansaray gibi eserlerin bahçesine kuyu açılırdı ki hem su ihtiyacı karşılanır hem de temelde su birikmesi engellenerek çökme önlenirdi.  Evliya Çelebi, Manisa hatıralarında şehirde altın bin adet hane olmasına karşılık üç bin adet çeşme olduğunu yazmaktadır. Evliya Çelebi’nin bahsettiği üç bin adet çeşmeden acaba günümüze kaç adet çeşme kalmıştır?  Değerli arkadaşım araştırmacı, yazar ve Manisa aşığı Sayın Erkan AKBALIK, 1922 yılındaki Manisa Yangınından sonra çekilen fotoğrafları temin etmiştir, bu fotoğrafların birinde yıkılan evlerin arasında bir sokak başında tarihi bir çeşme yer almasına rağmen mimarlık harikası olan bu tarihi çeşme günümüze kadar gelememiştir. Milli şuurdan ve tarih bilgisinden mahrum olan bazı yöneticiler, şehrimizi imar ederken tarihi dokuyu yok etmiş, yeni yollar ve sokaklar açarken tarihi eserleri ortadan kaldırmıştır. Hatta 1990’lı yıllarda Kısık Camii civarı yeniden düzenlenirken camii önünde bulunan tarihi çeşme ortadan kaldırılmıştır.

       1940 yılında yürürlüğe giren Sular Kanunu ile Vakıflar Müdürlüğüne ait tarihi çeşmeler, hamamlar, kaplıca ve ılıcaların yönetimi, bakımı, işletilme hakları Belediyelere devredilmiştir. Bazı Belediye Başkanları eski mahalleleri temizlerken tarihi eserleri de tertemiz etmişler ve ortadan kaldırmışlardır. Son yıllarda Manisa Büyük Şehir Belediyesi ile Şehzadeler Belediyesi, tarihi eserlerimize sahip çıkmışlar ve bazı tarihi çeşmeleri restore ederek vatandaşlarımızın faydalanmasına sebep olmuşlardır. Bazı sokak çeşmelerinin suyu boşa akıp giderken bazı çeşmeler ise kaderine terk edilmiştir. Suyu akmayan sokak çeşmelerinin restore edilerek vatandaşların istifadesine sunulması halinde yaptıranlara, sebep olanlara ve tekrar su bağlattıranlara hayır duaların edileceğine inancım tamdır.

       Adakale Mahallesinde bulunan Ali Bey Camii çeşmesinin, Halil Erdoğan Caddesi üzerinde bulunan tarihi üç oluklu çeşmenin, Ulu Camii Medresesinin ve Saat Kulesinin önündeki çeşmelerin, İshak Çelebi Mahallesi Muhtarlığının bulunduğu sokaktaki tarihi İmamüddin Vakfı Çeşmesinin restore edilerek su bağlanması ile tarihe sahip çıkılması gerekmektedir. Tümen Caddesinde, Teknik Lise ile Anadolu Öğretmen Lisesinin arasındaki çıkmaz sokakta bulunan ve 1930 yılında Vali Cavit Bey tarafından yaptırılarak o yıllarda öğrenim gören öğrencilerin su ihtiyacını karşılamak üzere duvara monte edilen tarihi çeşmeye su bağlanması halinde bu okullarda okuyan öğrencilerin su ihtiyaçları karşılanabilecektir. Yedi Kızlar Türbesinin hemen üzerinde harap bir tarihi çeşme bulunmaktadır, bu çeşmenin de acilen restore edilmesi yok olup gitmesini önleyecektir.  

       Ecdadımız o günkü şartlarda binlerce hayrat çeşme yaptırmış ama bizler bugünkü şartlara rağmen onlara su bile bağlamaktan aciz ve duyarsız kalmışız. Merkez dışındaki yörelerde tarihi çeşmeler hangi durumdadır bilmiyorum, ilgili kişi ve kurumları bu konuda duyarlı olmaya davet ediyorum.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.