ABD 2.Dünya Savaş’ından kalan ve dünyanın değişik yerlerinde depoladığı muazzam boyutlu savaş artığı malzemeyi ya satacak ya da çürümeye terk edecekti…Türkiye’ye 10 milyon dolarlık kredi açılıyor ve bu krediyi nakit para olarak değil malzeme olarak veriyordu…Malzeme olarak verdiği krediye faiz işletiyor ve 10 eşit taksitle geri alıyordu…Malzemeyi “ mahallinde olduğu gibi” teslim ediyor ve bunun içinde hiçbir teminat vermiyordu…Yeni satılan malzemeden bozuk, kırık, işlemez ve tamire muhtaç olanları ABD değiştirmiyor, tamir etmiyor ve işler duruma getirmiyordu…Ayrıca Türkiye’nİn satın alacağı bu malzemelerin mülkiyeti Amerikalılarda kalıyor 23 Şubat 1945 tarihli anlaşmanın 5.ci maddesi ABD Başkanının istemesi halinde bu malzemelerin ABD’ne geri verilmesini öngörüyordu…Kurmay Albay Haydar Tunçkanat bu anlaşma için şunları söylüyor; “ 10 Milyon dolarlık Amerika   kredisiyle borçlanan Türkiye alınan ve çoğu kullanılmış savaş artığı malzemenin büyük bir kısmından yararlanamamıştır…Yararlanma imkanı bulduğu küçük bir kısmı içinde Amerika’ya yedek parça karşılığı 4-5 katına varan döviz ödemek zorunda kalmıştır…27 Şubat 1947 tarihli “10 milyon dolarlık kredi anlaşması” nın yapıldığı günlerde, Türkiye Cumhuriyetinin hemen hiç dış borcu olmadığı gibi Devlet Hazinesinde 245 milyon dolarlık altın ve döviz stoğu bulunuyordu…Hazine elinde bunca döviz varken Kurtuluş Savaşının Batı cephesinin Komutanı İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu bir dönemde ¸10 Milyon dolarlık bir kredi için bunca ödün vermesini konuyla ilgili bir çok insan yalnızca o dönemde değil bu gün bile anlayamamıştır…

Türkiye 27 Aralık 1949 tarihinde ABD ile “Türkiye ve ABD Hükümetleri Arasında Eğitim Komisyonu Kurulması Hakkındaki Anlaşma “ adıyla bir ikili anlaşma daha imzaladı…İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu bir dönemde imzalanan anlaşmanın en önemli özelliği Türkiye’de kazanılacak Amerikan yanlısı kadroların eğitilme biçimlerinin saptanması ve bu uğurda yapılacak harcamaların karşılama yöntemlerinin belirlenmesiydi…Anlaşma Türkiye’den ABD’ye gönderilecek  Türk öğrenci, öğretim üyesi ve kamu görevlileri ile ABD’den gelen Türkiye’ye gönderilecek Amerikalı uzman, araştırmacı ve eğitimcinin statülerini belirliyordu…Anlaşmanın 1.ci maddesi şöyleydi: “ Türkiye’de Birleşik devletler Eğitim Komisyonu adı altında bir komisyon kurulacaktır…Bu komisyon niteliği bu anlaşmayla  belirlenen ve parası Türkiye tarafından finanse edilecek olan eğitim proğramlarının yönetimini kolaylaştıracak ve Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanınacaktır”…Kurulacak komisyon işleyiş yetki ve oluşumu ile ilgili olarak 1.1  ve 2.1 alt maddelerinde şunlar vardır…”Türkiye’deki okul ve Yüksek öğrenim kurumlarında ABD vatandaşlarının yapacağı eğitim, araştırma, öğretim gibi faaliyetleri ile Birleşik Devletlerdeki okul ve yüksek öğrenim kuruluşlarında Türkiye vatandaşlarının yapacağı eğitim, araştırma öğrenim gibi faaliyetleri yolculuk tahsil ücreti, geçim masrafları ve öğretimle ilgili diğer harcamaların karşılanması da dahil olmak üzerine finanse edilecektir…Komisyon harcamalarını yapacak veznedar  veya bu işi yapacak kişinin  ataması, ABD Dışişleri tarafından uygun görülecek ve ayrılan paralar, ABD Dışişleri Bakanı tarafından saptanacak bir depoziter ya da depoziterler nezdinde bankaya yatırılacaktır…Kullanma yer ve miktarına ABD Dışişleri Bakanı’nın karar vereceği harcamaların nereden sağlanacağı ise anlaşmanın giriş bölümünde belirtimektedir…

Anlaşmanın 5.ci maddesi en dikkat çekici maddelerinden biriydi…”Komisyon dördü T.C vatandaşı ve dördü ABD vatandaşı  olmak üzere 8 üyeden oluşacağıdır. ABD’nin Türkiye’deki misyon şefi  (ABD Büyükelçisi) fahri başkanı olacak ve komisyonda oyların eşit olması halinde kararı komisyon başkanı verecektir…”Yani b anlaşmayla bndan sonra eğitimimizi Amerikalılar proğramlacak ve onlar yürütecektir…Bu iç bir devletin kabul edebileceği bir durum değildir…Bu güne kadar da bu durum değişmemiştir…Bu anlaşmanın adı FULLBRIGHT’tır…İkinci Dünya Savaşı sonunda aynı teklif Japonlara da yapılmış fakat Japonlar bu durumu kabul etmemişti…

Türkiye tam  bağımsızlığı Atatürk zamanında şiar edinmiş politikalar izlemesinden sonra, onun ölümünün akabinde, dönemin hükümeti zamanında ABD ile yapılan ikili anlaşmalarla bağımsızlığımızı kaybetmeye yarayacak  bu eylemlerle yeniden bağımlı hale gelmemizi sağlayacak anlaşmalar silsilesini okumanız gerekmektedir…

Faydalanılan Eser; Bitmeyen Oyun Metin Aydoğan…Kumsaati yayınları ..22.ci basım Agustos 2004 İstanbul..

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.