Resmi verilere göre, Türkiye’de 2020 yılı Ocak-Temmuz arasında 952 bin ton olan içme sütü üretimi, 2022 yılı aynı döneminde 873 bin tona geriledi. Üretimdeki azalma tam yüzde 8 oldu. Üstelik bu dönem, süt veren ineklerin kesime gönderilmeden öncesini yansıtıyor! Temmuz ayından bu yana kesime gönderilen dişi sayısı çok daha fazla!
Sene başından bu yana 2.8 TL zam alabilen üretici çiğ süt fiyatının artmasını istiyor. Ancak yetkililer, gıda enflasyonu yükselmesin diye fiyata zam yapmıyor. TÜSEDAD (Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı olan Sencer Solakoğlu’nun verdiği bilgilere göre, çiğ süte zam yapılarak süt veren ineklerin kesime gitmesinin engellenmesi konusunda Tarım Bakanlığı yetkilileri ikna edildi; ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı; zammı, gıda enflasyonunda yükselme düşüncesi nedeniyle kabul etmiyor!
Ancak Solakoğlu dahil sektörün pek çok paydaşı, çiğ süte zam yapılmayarak üreticinin dişi ineklerini kesmesi ile gıda enflasyonunun yine yükseleceğini söylüyor. Çünkü dişiler kesiliyor, hayvan stoğu azalıyor, buzağı gelme ihtimali yok ediliyor. Tüm bunlar, hem süt kaybına, hem de olası et kaybına doğru hızla ilerleyişi tetikliyor!
Peki, üretici neden dişi ineklerini bile kesime göndermek zorunda kalıyor. Ünlü tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, çiğ süt üretim maliyetinin litre başına 10 lirayı geçtiğini ifade ediyor. Yıldırım, kesilen ineklerin telafisi için 3 yıl gerektiğinin de altını çiziyor.
Çiğ süt üreticisinin isyan ettiği bir husus daha bulunuyor. Ulusal Süt Konseyi’nin başkanlığını, SEK firmasının sahibi yürütüyor. Üretici, kendilerinden 7.5 TL’ye alınan sütün, marketlerde ortalama 30 TL’den satıldığına dikkat çekiyor. Ulusal Süt Konseyi Başkanı, çiğ sütte maliyetin ‘abartıldığını’ söylüyor. Ancak ülkenin dört bir yanında süt veren inekler, dişiler, anne adayı inekler; eğer hamile değilse kesime gönderiliyor.
Sektörün tüm paydaşları ve konunun uzmanları, atılan adımların değişmemesi halinde ülkemizde hem süt hem de et konusunda büyük sıkıntılar yaşanacağını önemle belirtiyor.
