Aşırı sıcaklar zeytini de etkiledi, kuraklık nedeniyle zeytinler dalında buruştu. Üreticiler sofralık zeytinde yaşanan kuruma nedeniyle yağlık zeytine yönelecek. Rekoltede kuraklık nedeniyle bazı yerlerde yüzde 50’ye varan verim kaybı yaşandığını savunan üreticiler, tarla ile market rafı arasında zeytin fiyatlarındaki büyük farklılıklara tepki gösterdi.
Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağı üretim merkezlerinden Manisa’da tarlalarda hasat telaşı yaşanıyor. Sofralık zeytinler üreticiler tarafından özveriyle toplanıp satışa hazır hale getiriliyor. Kadınlar ellerinde tırmıklarla zeytinleri silkeleyip topluyor.
Ancak sofralık zeytini bu yıl aşırı sıcaklar vurdu. Etkili olan çöl sıcakları ile ağustos ve eylül aylarında yağmur yağmaması zeytinlerin olgunlaşmasını engelledi. Zeytinler dalında buruştu, sulanmayan arazilerde yüzde 50’ye yakın verim kaybı yaşandı. Sulanan arazilerde ise sıcaklıkların etkisi ile bitkinin istediği su miktarı da arttı.
YILIN İLK HASADI
İlk hasat domat cinsi zeytinde yapılıyor. Saruhanlı ilçesinde zeytin üreten Cihan Akkaya, Sulanmayan yerlerde şu an buruşma olduğundan dolayı çiftçiler Allah’ın rahmetini bekliyor. Şu an domat cinsi zeytini topluyoruz, yılın ilk hasadı. Hasadı elle yapıyoruz, oldukça zor oluyor. Zahmetli bir iş. Sulanmayan araziler sıkıntılı olduğu için yani bu ovanın yüzde 70’i kurak. Yüzde 30’u kendi imkanlarınla su çaktırıp damlama sulama yaptırdı. Kendi mücadeleleriyle bir şeyler yapmaya çalışıyorlar. Benim sulayamadığım tarlalarım da var. Sulanmayan tarlalarıma verim kaybından dolayı gitmek bile istemiyorum. Zeytinler buruşmuş, zeytinler etlenememiş” dedi.
12 LİRALIK FİYAT BEKLENTİSİ
Zeytinde verimin bu yıl düşük olduğunu dile getiren Akkaya, verim düşüklüğüne rağmen fiyatların yükselmediğini söyledi. Zeytin fiyatlarına standart getirilmesini isteyen Akkaya, zeytinin kilogram fiyatının en az 12 lira olmasını istedi. Akkaya, “Zeytinin bir hafta içinde 2 kez fiyatı değişti. 7,5 liradan açıklandı, 8 liraya çıktı. Yarın ne olacağı belli değil. Belki 9 liraya çıkacak belki de 6 liraya düşecek. Topladığımız zeytinleri götürüp kalibresini ölçtürüyoruz ama orada da çok büyük sıkıntılar var. Eleklerde kalite belirlenirken farklı zeytin türleri aynı elekten geçiyor. Bu da kiloda 1 lira fark ediyor, üreticiyi mağdur ediyor. Eleklerin denetlenmesini istiyoruz” diye konuştu.
YÜZDE 50 VERİM KAYBI VAR
Zeytin üretiminde Manisa’nın önemli bir yer tuttuğunu dile getiren Saruhanlı Ziraat Odası Başkanı Aydoğan Okur, 130 bin dekar arazide zeytin üretildiğini söyledi. Her çeşit zeytin üretiminin yapıldığını kaydeden Okur, bu yıl kuraklığın verimi çok etkilediğini belirtti. Okur, “Zeytin hasadı sıkıntılı başladı. Dünyada olduğu gibi ülkemizde ve ilçemizde yaşanan kuraklıklar zeytini de çok etkiledi. Şu anda sulanan ile sulanmayan arasında yüzde 50 verim kaybı var, sulanmayan yerlerde buruşmalar oldu. Buruşma olan zeytini satamazsın, direk yağlığa gönderirsin, yağlık olur. Mayıs ayından beri bu sıcaklıkları yaşıyoruz. Biz bunu üzümde gördük, Mayıs ayında üzüm tam çiçeklenme dönemine girdiğinde çok büyük sıcaklarla verim kaybı yaşadık. Şimdi aynı sıkıntıyı zeytinde yaşıyoruz. Zeytinde de büyük verim kayıplarımız var. Sulanan yerlerde dahi şu ana kadar beş kere altı kere zeytinler sulandı. Sıcaklık o kadar aşırı derecede ki bitki ne yapacağını şaşırdı. Artık aldığı suyu dahi 2 gün sonra 3 gün sonra tüketiyor. Ben bu yaşıma geldim, ben hayatımda ekim ayında bu kadar sıcaklık görmedim” dedi.
ELEKLERDE SIKINTI YAŞANIYOR
Zeytin eleme sistemlerinde sıkıntının üreticiyi mağdur ettiğini dile getiren Aydoğan Okur, ölçü ve tartıların denetlenmesini istedi. Aydoğan Okur, “ Zeytinde yok yılını yaşıyoruz. Yok sezonunda da çiftçi kaybederse insanlar üretimden uzaklaşır. Bunun için zeytinin kalitesini belirleyip fiyatı veren eleklerin biran önce denetlenmesi gerekiyor” diye konuştu.
Zeytinler bin bir emekle toplanırken, üreticiler zeytinde de bir fiyat belirlenmesini istedi. Çok büyük fiyat farklılıklarının olduğunu savunan çiftçiler, ürettikleri zeytinleri yurt dışına da gönderiyor. Ziraat Odası Başkanı Aydoğan Okur, “Avrupa ülkelerine veriyoruz, Rusya’ya veriyoruz, Doğu ülkelerine veriyoruz. Yani ihracatta bir sıkıntımız olmadığını tahmin ediyorum. Çünkü geçen gün açıklanan kuru meyve ve sebze ihracatının 1 milyar doları aştığı söylendi. Bunun içinde tabi ki zeytin de var. Zeytinde bir sıkıntı yaşandığını tahmin etmiyoruz. İç piyasada da zeytinler tüketiliyor. Ancak burada 3-4 liralık zeytin marketlerde 40 lira, 50 lira. Yani arasındaki makas çok açık” dedi.
22 MİLYON ZEYTİN AĞACI
Manisa İl Tarım ve Orman Müdürü Metin Öztürk de, zeytinlerde buruşmalar gözlendiğini belirterek, “Manisa'da 'domat' cinsi zeytinde hasat başladı. Manisa zeytinin başkenti. 22 milyonun üzerinde zeytin ağacına sahibiz. Biz sofralık zeytin üretiminde Türkiye'de 1'inciyiz. Yağlı zeytin üretiminde ise yıllara göre değişmekle birlikte 2'ncilik ile 5'incilik arasında değişen sıralamamız var. Manisa'da zeytin önemli bir ürün. Yaz döneminin kurak geçmesi ve sonbahar mevsimine girdiğimiz bu günlerde de yağmurların yağmaması sebebiyle zeytinlerde buruşma gözlemliyoruz. Yağışların yağması ile birlikte bu sorunun kısmen giderileceğine inanıyoruz. Zeytinyağına uzun yıllardan bu yana prim vardı. Bunun yanında uzun yıllardır sofralık zeytinde birinci olan bir şehir için önemli olan bir hususta dane zeytine prim verilmesidir. Bakanımız geçen yıl ilk olarak dane zeytine kilogramı 15 kuruş olmak üzere primi açıkladı. Bu bizim içim, sofralık zeytinde önemli bir merkez olan ilimiz için önemli bir aşamaydı. Bundan sonra da çiftçilerimize dane zeytin primini vermeye devam edeceğiz" diye konuştu.
