Ayasofya Cami’nin ibadete açılmasıyla birlikte 86 yıllık rüya gerçekleşip Müslümanlar Ayasofya Cami’ne akın ederken caminin halıları da gündem oldu. Ayasofya Cami’nde kullanılacak halılar Manisa’nın Demirci ilçesinden seçildi ve özenle dokunup serildi. Ayasofya Cami, Demirci halıcılığına da uğur getirdi. Sadece halıyı dokuyan firma değil birçok firma sipariş almaya başladı, Demirci’nin cami halıcılığı ünlü oldu. Öyle ki Orta Asya’nın en büyük camisi olan Kazakistan’daki Hazreti Sultan Cami’nin halıları da Demirci’den tercih edildi. Demirci, Ayasofya Cami’nden sonra Orta Asya’nın en büyük camisine de iz bıraktı.
CAMİ HALICILIĞINDA LİDER
Cami halıcığına geçiş hikayesini anlatan Kazım Aysan, halı diyarı ilçede 200 yıllık bir el halıcılığı tarihinin olduğunu söyledi. Makineleşme sürecinin 1925 yılında başladığını dile getiren Aysan, “Girişimciler ve vizyon sahibi kişiler makine ile halı dokumaya başlıyorlar. Halı fabrikası kurularak sayı giderek artıyor. Yün halısına yöneliş başlıyor. Antep’te, Kayseri’de akrilik dediğimiz polyester esaslı halılar dokunurken Demirci marka olmak için yün halıya yöneliyor. Yün halının sağlıklı olması, alev almaması, halının hijyenik olması camilerde, otellerde, yurtlarda bu halılar kullanılıyor. Demirci cami halıcılığında lider konumdadır. Özellikle eski Osmanlı dönemi camilerimizin çoğu Demirci’de dokunan halılarla bezelidir. Bunlara padişah camileri de diyebiliriz” diye konuştu.
AYASOFYA’DAN SONRA TALEP ARTTI
Demirci Atölye Halıcılığını Geliştirme Dernek Başkanı Kazım Aysan, “Ayasofya Cami’ne Demirci’de halı dokunduktan sonra Demirci büyük bir ilgi odağı haline geldi.Ayasofya Cami’ne halıyı döşeyen firmanın yanı sıra ilçedeki diğer firmalara da katkısı oldu. Demirci’de yün halı dokuyan fabrikaların internet sitelerinin tıklanma sayısı 5 kart arttı. Fiyat teklifi isteyen yerler olmaya başladı. Demirci’de yaklaşık 1 yılda dokunacak halının tamamının satışı şu anda yapılmış durumdadır. Halılar şu anda sıraya tabi olarak dokunuyor. Renkleri ve desenlerini özel isteyenler için özel imalatlar yapılıyor. Şu anda seccade ve halıdan ziyade bütün camiyi kaplayan Ayasofya’daki gibi aynı renk tonlarındaki halılara büyük bir ilgi var” dedi.
DÜNYANIN BİRÇOK ÜLKESİNE GÖNDERİLİYOR
Demirci halıları Japonya’dan Yemen’e, Rusya’dan ABD’ye kadar birçok ülkedeki camiyi süslüyor. Türkiye’nin birçok camisi ve yurtdışındaki camilerin halılarının Demirci’de dokunduğunu kaydeden Aysan, “Bursa Ulu Cami, İstanbul Yeni Cami, Selimiye Cami, Süleymaniye Cami, Şakirin Cami, Eyüp Sultan Cami gibi Türkiye’nin en ünlü camilerinin halıları Demirci’de dokundu. Türkiye’nin yanı sıra dünyanın birçok ülkesine de buradan halı gönderiyoruz. Bu ülkeler arasında Amerika, Almanya, Rusya, Belçika, Japonya, Libya, Norveç, Yunanistan, Fransa, İngiltere, Ukrayna, Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri var. Buralardaki camilerin çoğunluğunun halıları Demirci’dendir” diye konuştu.
ORTA ASYA’NIN EN BÜYÜK CAMİSİNİN HALISI DEMİRCİ’DEN
Ayasofya Cami’ne dokunan halıların ardından Orta Asya’nın en büyük camisi olarak bilinen Kazakistan’daki Hazreti Sultan Cami’ne de Demirci’den halı dokundu. Kazakistan’ın Başkenti olan Nur Sultan’da bulunan Hazreti Sultan Cami’ne halıları sermek için götüren İsmail Özkul, firma çalışanlarıyla birlikte büyük bir özveriyle hem Demirci’nin hem de Türkiye’nin adını duyuruyor.
BU HALILAR YANMIYOR VE YÜZDE 100 DOĞAL YÜN
Demirci’de diğer bir halı fabrikası sahibi Bülent Arslan da, Ayasofya Cami’nin Demirci’nin bilinirliliğini artırdığını söyledi. Bülent Arslan, “Demirci’nin halısı Ayasofya Cami ile birlikte öne çıktı. Demirci’nin adını, yün halının bilinirliliğini artırdı. Uzun dönemde daha çok katkısı olacağına inanıyorum” dedi.
Bülent Arslan, “Halılarımızın hammaddesi yüz 100 yündür. Her şeyden önce doğal ve natürel bir malzeme. En önemli özelliği de alev almamasıdır. Yün halılarda yanmazlık özelliği en büyük tercih nedenlerinden biridir. Yurt dışında Avrupa’da, Amerika’da yanmazlık özelliğine çok büyük önem veriliyor. Camilere, oteller, yurtlara, sinemalara yanmazlık özelliği bulunan halılar istiyorlar. Yün halı yanmadığı halde duman çıkarsa da çıkan duman da insanı zehirlemiyor. Moskova Merkez Cami’ni döşerken bu test yapıldı. 2 metrekare bir halı kesildi, yakıldı. Bu halıdan çıkan duman odada biriktirildi, buraya 6 fare salındı. Fareler ölmedi, bu da insanların zehirlenmeyeceğinin işaretidir” dedi.
ZARARLI BAKTERİYİ BARINDIRMIYOR
Antibakteriyel özellik taşımasının da önemli bir tercih nedeni olduğunu anlatan Bülent Arslan, “ 10 yıkamaya kadar yün halı zararlı bakteriyi üzerinde barındırmıyor. Zararlıyı yararlı hale getiriyor. Halıyı her sene yıkadığınızı düşünürseniz ancak 10 yıldan sonra özelliği kayboluyor. 10 yıl da cami halıları için önemli bir süredir. Ayrıca yün halının esneklik özelliği de var, bu şekilde halının şekli de bozulmuyor. Uzun bir kullanım ömrü sağlıyor” diye konuştu.
DÜNYADA BAŞKA YERDE BULAMAZSINIZ
Yün halıcılığının meşakkatli bir iş olduğunu ve tezgahlarda günde ortalama 50 metrekare ile 500 metrekare arasında halı dokunduğunu kaydeden Arslan,”Malzememiz kaliteli olduğu için halımız da kaliteli oluyor ve bu yüzden tercih ediliyor. Demirci’de yapılan bu halıyı başka yerde bulma şansınız yok. Biz Türk Cumhuriyetlerinin tamamına, Avrupa ülkelerine tamamına, Afrika ülkelerinin bir çoğuna, Arabistan Yarımadası’na hemen hemen her ülkesinde halımız var. Moskova’da halı döşediğimiz cami sayısı 50’yi geçti. Demirci’deki halıcılar dünyanın en az 70 ülkesine halı gönderiyor” dedi. / Nermin UÇTU
